Web Analytics
Vicdani Red Tutsakları - 17 | Can Başkent

Can Başkent

VİCDANİ RED TUTSAKLARI - 17

CAN BAŞKENT

Yunanistan Özel Sayısı

Bu ayın odak noktası Yunanistan Vicdani Ret Hareketi. Türkiye ile yaşadığı gerginlikler, içinde bulunduğu sıkıyönetim hali, ve bunun devamında vicdani retçilere dönük "garip" uygulamalar, Yunanistan'daki hareketin mücadele alanlarından sadece bir kaçı.. Bir Avrupa Birliği üyesi olmasına ve vicdani ret yasası olmasına rağmen, Yunanistan vicdani ret hareketi hukuki yaptırımlar ve haddinden uzun sivil hizmet uygulamalarıyla boğuşmakta. Bu seneki 15 Mayıs Vicdani Retçiler Günü'nde, İzmir'de düzenlenen etkinliklere Yunanistan Vicdani Retçiler Birliği'nden bir retçinin katılmasıyla, Ege'nin iki yakasındaki antimilitarist hareket arasında organik ilişkiler kurulma gayreti oluştu. Elbette, Yunanistan'dan söz ederken, geçtiğimiz ayın gündemindeki sıcak ülkeleri de es geçmeyeceğiz. Unutmayın: Mehmet Tarhan'ın mahkemesi bu hafta. Tutsak total retçi Mehmet Tarhan ile ilgili tüm bilgiler için: www.savaskarsitlari.org/mehmettarhan

YUNANİSTAN

Avrupa Birliği üye ülkelerinden vicdani ret hakkını en son tanıyan (1997'de) ülke olan Yunanistan'da kanunda ve uygulamalarda, vicdani retçilere dönük ayrımcı politikalar gözlenmektedir. Bunu tam yorumayabilmek için öncelikle Yunanistan'daki vicdani ret hareketinin tarihini incelemeliyiz. Zorunlu askerlik, Yunanistan'da 1911 anayasasından beri yürürlükte. Fakat, 1970'lere dek sadece Yehova Şahitleri askerliği reddetmişti. Askeri mahkemeler, Yehova Şahitleri'ne oldukça uzun cezalar veriyordu. Bir Yehova Şahidi, 10-15 yılını askeri cezaevinde geçirebiliyordu. Hatta 1946-49 İçsavaşı'nda bazı Yehova Şahidi'ne ölüm cezası verildi ve kurşuna dizildi. 1966'da son kez bir Yehova Şahidi vicdani retçiye ölüm cezası verildi, fakat uluslararası kamuoyu baskısıyla cezası 4 yıl hapse indirildi. 1970'lerin sonu itibariyle de Avrupa Konseyi'nin politik baskılarıyla, Yunan Parlamento'sunda Yehova Şahitleri için 4 yıllık sivil hizmet ya da 4 yıl mahkumiyet 'alternatifleri' tartışılmaya başlandı. Aralık 1986'da ilk Yunan ideolojik vicdani retçi Michalis Marangakis vicdai reddini kamusal olarak açıkladı. Açıklamasından 4 ay sonra tutuklandı ve 4 yıl hapis cezası aldı, fakat daha sonra cezası 26 aya indirildi. Kıs süre sonra Thanassis Makris de benzer bir kaderi paylaştı. Aldığı 5 yıl hapis cezası sonrasında 18 aya indirildi. Marangakis ve Makris'in tutuklanmaları, uluslararası bir kampanyayla kınandı. İki retçinin de yaptığı açlık grevleri ve kampanya sonucunda, devlet usandı ve retçiler salıverildi. Bu süreçte Yunan Savunma ve Dışişleri Bakanlıkları vicdani ret hakkının tanınmasını talep eden yüzlerce mektup (hatta kimi zaman günde 600 mektup!) almaya başlamıştı. Bu kampanya Uluslararası Af Örgütü (AI), Avrupa Vicdani Retçiler Bürosu (EBCO) ve Uluslararası Savaş Karşıtları (WRI) tarafından düzenlenmişti. Kampanya sırasında Vicdani Retçilerle Destek Komiteleri oluşturuldu ve düzenlenen protestolarda ve eylemlerde 20'den fazla insan vicdani retçi olduğunu açıkladı. 1990'ların başında uluslararası kampanyalar, Yunan hükümetinin retçilerin yakasından bir nebze düşmesini sağladı. Yehova Şahitleri ise kışlalarında askeri üniforma giymeyi reddettiklerinden 4 yıla hapis cezası alıyordu. Retçiler ise, kısmen kaçak hayatı yaşamak zorunda bırakılıyordu. Sürekli adreslerini değiştirmeleri gerekiyordu, pasaport alamıyorlardı, ve polis sıklıkla retçilerin ailelerini tehdit ediyordu. 1990 ve 1997 arasında sadece iç retçi tutuklandı: anarşist retçiler Nicos Maziotis ve Pavlos Nathanail ile Nicos Karacinas. Maziotis ve Nathanail, total retçi olduklarından sivil hizmeti de reddettiler ve de ertelemeli 1 yıl hapis cezası aldılar. Bir kaç ay sonra Maziotis tekrar tutuklandı ve yaptığı 50 günlük açlık grevi sonunda salıverildi. Karanicas da 5 yıl hapis cezası aldı, ve cezası sonra 1 yıl hapis cezasına çevrilip ertelendi. 1997 Haziran'ında, askerlik hizmetinden 18 ay daha uzun olan sivil hizmet 'alternatifi' yürülüğe girdi. Şimdilerde de Yunan Vicdani Ret aktivistleri, sivil hizmetin süresinin azalması için çalışmalarını yürütüyor.

Yunan Vicdani Retçi Lazaros Petromelidis Röportajı
Aşağıda 1992'de reddini açıklayan ve 1996'dan beri aralıklarla tutuklanan vicdani retçi Lazaros Petromelidis ile yapılmış bir röportaj yer alıyor. Röportaj WRI'den Kat Burton tarafından yapıldı.

Vicdanının seni orduya katılmaktan alıkoyduğunu ilk ne zaman fark ettin?
1991'de üniversiteyi bitirip, askerlik zamanı geldiğinde. 1987-88 yıllarından beri vicdani retçilerden haberdardım, yani benim için yeni bir kavram değildi.

Neden vicdani retçisin? Kendimi hiç bir zaman orduda hayal edemezdim. Başka bir şekide hizmet etmeyi seçme hakkı istiyordum. Kimse neden orduda hizmet etmemiz gerektiğini sorgulamıyor, neden 100bin kişilik bir ordumuz olduğunu ve orduya neden bu kadar çok bütçe ayırdığımızı sormuyor?

Orduya ilk çağrıldığındane yaptın? Orduya katılmak istemediğimi, fakat alternatif bir hizmet yapabileceğimi belirten bir mektup yazdım.

Ordu ve otoriteler vicdani retçi olduğunu açıkladığında sana nasıl davrandı? Yetkililer mektubuma iki saat içinde yanıt verdiler! Alternatif hizmetin Yunanistan'da olmadığını ve orduya katılmak zorunda olduğumu söylediler. Mektubum onlara için biraz tuhaftı. Vicdani reddi önceki retçilerden dolayı biliyorlardı, ama kabul etmek istemiyorlardı. Bana neden askere gitmek istemediğimi sordular. Askere gitmemenin kötü bir şey olduğunu, eğitimli bir olduğum için hayatımı mahvetmemem gerektiğini söylediler!

Vicdani reddini ilk açıkladığında nasıl bir destek aldın? Yunan Vicdani Retçiler Birliği'nden destek aldım, böylece benimle aynı sorunları olan insanlarla bu konuları tartışabildim.

Arkadaşların ve ailen vicdani retçi olman konusunda ne düşünüyor? Arkadaşlarım bunu kendi kararım olduğu için kabul ettiler. Ailem oldukça korkmuştu, çünkü bu onlar için çok yeniydi. Orduyla sorun yaşamaktan korkuyorlardı. Bunu onlarla tartışmak istemedim, çünkü bu onlar için çok zordu. Babam; "Bu yaptığın çok ciddi, askeri mahkemeyi düşün" dedi.

İnançların ve Yunan yetkililerin bu inançlarına tepkileri seni nasıl etkiledi? 1992 – 96 arası hiç bir sorun çıkmadı. Kimse 4 yıl boyunca beni rahatsız etmedi. 1997'de herkesin bildiği yasa çıktı ve ordu retçileri cezalandırmak istedi. O günlerde çoğumuz tutuklandı ve retçi hakkımızı ve sivil hizmet isteğimizi dile getiremeden tutsak edildik. Bu sadece biz eski retçilere dönük bir intikamdı. Kişisel olarak, benimle diğer retçiler arasında bir fark vardı, çünkü ben bilinen bir adreste yaşamaya karar verdim, oysa diğer retçiler tutuklanmamak için ev değiştiriyordu.

Kaç kere ve neden tutuklandın? Üç kez. 1998'de yoklama kaçaklığından. Sonra 1999'da, vicdan retçi statüm vardı, ama 30 aylık sivil hizeti reddettiğim için tutuklandım. Eğer askere gitseydim, 4 ay yapacaktım. 4 ayı 30 ayla karşılaştıramıyorum bile! Üçüncü tutuklanmam ise 2001'de oldu. Yunanistan'da sizi askerlik için üç ayda bir çağırıyorlar, dolayısıyla üç ayda bir askere çağrılıyorsunuz, reddediyorunuz ve hapsediliyorsunuz. Orduya katılmadığım için her üç ayda bir cezalandırılmamalıyım. Aslında, şimdi hapiste olmam gerekli, Aralık 2004'te gıyaben 2,5 yıl hapse mahkum edildim. Bir zaman gelecek ve beni tutuklamaya karar verecekler. Tamamen ellerindeyim, yapacak hiç bir şeyim yok.

Reddini açıkladıktan sonra Yunanistan'da zorunlu askerliğe ve vicdani redde bakış nasıl değişti? 80'lerin sonu ve 90'ların başında, Yunan erkekler için ordu normal bir şeydi, kabul edilmişti. Kimse "Neden askere gitmek zorundayım?" diye sormuyordu. Bence şimdi, bir çok erkek askere gitmek istemiyor ve böylece gitmiyorlar ya da yabancı bir ülkeye gidiyorlar. Fakat kamusal olarak bunu açıklamıyorlar – çünkü korkuyorlar. Devlet hastanesine gidip, deli ya da melankolik olduğunuzu söyleyip, 'askerliğe elverişsizdir' raporu almak daha kolay. Kimi zaman Yunanistan'da yılda 3-4bin kişi bu yöntemi kullanır. Reddimi ilk açıkladığımdan bu yana değişiklikler oldu. Asıl sorun sivil hizmetin süresi. Şimdi, yeni kanunda sivil hizmetin süresi, askerlik hizmetinin süresinin iki katından bir ay eksik. Hiç bir yasanın olmamasındansa, bu yasanın olmasının iyi olduğuna inanıyorum. Bence yıldan yıla daha iyi olacak bu yasa. Şimdilerde retçiler çok değil. 100'den az ideolojik retçi ve 1000 civarında Yehova Şahidi retçi. Yehova Şahitleri bizler gibi kamusal mücadelede değiller, bizler kadar etkin değiller. Daha fazla retçi olsa, daha iyi olurdu.

İdeal koşullarda, Yunan otoriteleri retçiler için nasıl bir düzenleme yapmalı? Sivil hizmetin askerlikle aynı sürede olmasına ihtiyacımız var.

Vicdani retçi statüsüne başvurmak isteyenlere ne tavsiye edersiniz? Korkmayın.

Mücadelenize devam etmekte hiç şüpheniz oldu mu? Hayır, hayır!

Yunan vicdani ret hareketi hakkında neler söyleyebilirsin – şimdiki hali, gelişimi ve geleceği? Bir hareket değiliz, ama bir sesimiz var. Son iki yılda, katılan gençler dolayısıyla sayımız arttı. Gençleri; korkmalarına gerek olmadığına, kamusal olarak açıkladıklarında onlara destek olacağımıza ikna etmeye çalışıyoruz. Bu bizim için çok önemli. Yunan toplumu vicdani reddi tartışmıyor – biz tartışmaya 80'lerin sonunda başladık ve hala devam ediyoruz. Bir şeyleri değiştirdik. Ama pek kalabalık değiliz. Yunan Vicdani Retçiler Birliği'yle çalışmak istemeyen retçiler var, retlerin açıkladılar ama yalnız uğraşmak istediler. Yılda iki-üç retçiden fazlasını beklemiyoruz. Önceleri yılda bir retçi çıkmasından daha iyi bu! Azız, ama kuvvetimize göre çok iş yaptık. On yıl içinde, belki daha da önce, Yunanistan profesyonel orduya geçebilir, ve şimdiki gibi bir vicdani ret hareketine gerek kalmayabilir. Fakat, genel olarak militarizmi, profesyonel askerlerin reddini ve başka ülkelerdeki Yunan ordusunu tartışabiliriz. Fakat, orduların sonu gelene kadar, devam edeceğiz.

YUNANİSTAN

Tutsak Retçiler ve Saçma Yargı Kararları
18 Mayıs'ta vicdani retçi Nikos Baltoukas, 1 haftalık yedek askerlik görevini yerine getirmediği için, yerel mahkeme tarafından 15 ay hapse mahkum edildi. 37 yaşındaki Nikos Baltoukas, askerliğini 1990-91'de yapmıştı, fakat Ekim 2004'te yedek askerlik hizmeti için çağrıldığında, vicdani nedenlerle orduya katılmadı. Emre itaatsizlikle yargılanarak 15 ay hapis cezası aldı. Andreas Anastasiou da yedek askerlik görevini yerine getirmediği için 6 ay hapisle cezalandırıldı. Andreas Anastasiou, Yehova Şahidi olmadan önce, askerlik yapmıştı. Başka bir Yehova Şahidi Makedonas Alexandridis, 10 Mayıs'ta itaatsizlik ve disiplinsizlikten dolayı 6 ay hapis cezası aldı. Makedonas Alexandridis, Yunanistan'a taşınmadan önce Rusya'da askerlik yapmıştı Yunanistan'da vicdani retçilik için başvurdu, ama Yunan yasaları daha önce orduda hizmet etmişlere vicdani ret hakkı tanımadığı için, başvurusu reddedilmişti. Ayrıca, 12 Mayıs'ta Yunan polisi Almanya'da yaşayan ve Rodos'a ziyarete gelen vicdani retçi Georgios Koutsomanolakis'i de 1979'da 'işlediği' disiplinsizlik suçundan dulayı tutukladı. Georgios Koutsomanolakis, 23 Mayıs'taki duruşmasına dek, Atina'da hapsedildi.
Protesto Mektupları için Yunanistan Elçilikleri : Ankara: Zia Ür Rahman cad. 9-11, Gaziosmanpaşa 06700 Ankara; Tel. : (0312) 4480647, 4480387 - Faks : 4463191; İstanbul: Turnacıbaşı Sokak 32, 80072 Beyoğlu, İstanbul; Tel. : (0212) 2450596-7, 2931078-9 - Faks : 2521365; İzmir: Atatürk Caddesi 366/1, Alsancak-35220 İzmir; Tel. : (0232) 4216992, 4643160 - Faks : 4633393; Edirne: Kocasinan Mah., 2 Sokak, No 13, Binevler-Edirne; Tel. : (0284) 2355804 - Faks : 2355808
Protesto Mektupları için Yunanistan Başbakanının Adresi : Kostas Karamanlis, Prime Minister of Greece, 19, Herodou Attikou str, GR-106 74 Athens; info@primeminister.gr

İSRAİL

Tutsak Retçiler
Beş vicdani retçi şu an İsrail hapishanelerinde tutsak. Bu retçiler işgal altındaki topraklarda hizmeti reddedikleri için mahkum edildiler. Misha Hadar ve Alex Kohn, şu sıralar üçüncü 28 günlük hapis cezasını çekiyor. Şu vurgulanmalıdır ki, Hadar ve Kohn retlerini vicdani temellerden ziyade 'seçicilik' temeline dayandırıyor. Bu iki retçi işgal altındaki topraklarda hizmeti reddetmekte. Eyal Brami de 15 Mayıs'ta üçüncü 28 günlük hapis cezasını aldı. Dürzi vicdani retçi Wissam Qablan, 10 Mayıs'ta ikinci 21 günlük hapis cezasına çarptırıldı.Önümüzdeki günlerde salıverilmesinin hemen ardından tekrar tutuklanması muhtemel. Yedek askeri memur O.Y., işgal altındaki topraklarda hizmeti reddettiği için 30 Nisan'da 28 günlük hapis cezası aldı.

ERMENİSTAN

Yehova Şahidi Vicdani Retçiler Hala Tutuklanıyor
Yehova Şahidi vicdani retçi Armen Grigoryan, Nagarno-Karabağ'a götürülüp, 1800 askerin önünde iç çamaşırına kadar soyulup, neden askerliği reddettiği soruldu. Grigoryan, 25 Ağustos 2004'te askeri birliğinden kaçmayı başarmıştı, ve bu tarihten beri saklanıyordu. 28 Nisan 2005'de, avukatı eşliğinde teslim olan Grigoryan hemen tutuklandı ve hukuken tanınmayan Nagarno-Karabağ'a götürüldü. Asker kaçaklığı ve firardan yargılanan Grigoryan, altı yıla kadar hapis cezası tehditi altında. Narek Alaverdyan ve Arsen Sevoyan, ayrımcı ve cezalandırıcı da olsa, Vardeniz Psikiyatri Hastanesi'nde askerlik yerine sivil hizmeti yerine getirirlerken, hizmet koşulları nedeniyle 6 Mayıs'ta hizmeti reddettiler; ve derhal tutuklandılar. Çünkü, bu hizmet sırasınca, arkasında "Ermenistan Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri" yazan askeri üniforma benzeri giysi giymeye zorlandılar.
Protesto mektupları için Ermenistan devlet başkanının adresi : Robert Kocharian, President of the Republic of Armenia, Baghramyan st. 24, Yerevan 375077, Armenia; Faks: +374-1-521581, 521796, 151152 ; www.president.am

TUTSAKLARA MEKTUP YAZARKEN BUNLARI AKLNIZDA TUTUN!
* Kart atacaksanız, her zaman bir zarf içine koyun.
* Kendi isim ve adresinizi de zarfa yazın
* İçten ve yaratıcı olun. Fotoğraflar, çizimler, karikatürler gönderebilirsiniz.
* Tutsağa, dünyadaki savaşların durması için neler yaptığınızı yazın. Antimilitarist aktivitelerinizden söz edin.
* Tutsağı hukuken sıkıntıya sokabilecek bir şey yazmayın.
* Eğer, siz hapiste olsaydınız ne tür şeyler almaktan hoşlanacağınızı düşünün ve ona göre bir şeyler yazın.
* Mektuba, “Çok cesursun. Ben senin yaptıklarını asla yapamam” tarzı cümleler yazmayın.
* Tutsaktan size yanıt gelmesini beklemeyin. [Eğer yanıt alırsanız, bizi haberdar etmeyi ihmal etmeyin.]
* Unutmayın! Gelecek sene, onun yerinde siz olabilirsiniz.

[Bu ipuçları, Peace News dergisinden alınmıştır].

Kullandığımız tek çerez, anonim ziyaretçi istatistikleri içindir. Bu site hiçbir kişisel veri toplamamaktadır.

The only cookie we use is for visitor analytics. We do not collect any personal information at all.